دكتران تهران

سالانه تعداد زيادي از بيماران براي درمان انسداد عروق كرونر و عوارض ناشي از آن تحت عمل جراحي قلب باز براي باي پس عروق كرونر قرار مي گيرند. اين عمل اگرچه نجات بخش است ولي با اين وجود نكات و خطرات مخصوص به خود را دارد كه لازم است افراد با بيماري عروق كرونر قلب با آنها آشنا شوند.

عمل قلب باز امروزه به دو روش انجام مي شود. در نوع روتين و كلاسيك عمل ، قفسه سينه باز مي شود و بعد از برش وسط قفسه سينه و استخوان جناغ سينه عمل جراحي قلب باز انجام مي گردد. در روش دوم كه كمتر شايع است ولي روز به روز بيشتر مورد توجه قرار مي گيرد ، به روش كمتر تهاجمي معروف است. در اين روش قفسه سينه باز نمي شود و به جاي آن چندين سوراخ در ديواره قفسه سينه ايجاد مي شود و از طريق آنها پيوند عروق كرونر صورت مي گيرد. در هر دو صورت عمل قلب باز احتياج به اطاق عمل قلب باز و بستري شدن در بيمارستان دارد.

روش هاي انجام عمل قلب باز

بعد از آماده كردن پيوندهاي عروقي براي عمل قلب و دوختن آنها به رگهاي قلب از چندين روش مي توان استفاده نمود. استفاده از اين روشها به شرايط باليني بيمار ، تعداد عروق مسدود شده و قدرت عملكرد قلبي بستگي دارد.

در همه اين روشها لازم است كه بيمار بيهوشي كامل داشته باشد و از روش هاي بي حسي نمي توان براي انجام عمل قلب استفاده نمود. بيهوشي حين عمل قلب توسط پزشكان فوق تخصص بيهوشي قلب كه دوره هاي لازم را در خصوص بيماريها و روشهاي بيهوشي بيماران قلبي گذرانده اند ، صورت مي گيرد. لذا لازم است بيماران قبل از عمل قلب باز توسط پزشك بيهوشي قلب از نظر وجود ساير بيماريها و بررسي زمينه پزشكي بيمار ، بررسي و ويزيت شوند. شناسايي عوامل خطر بيهوشي مي تواند به كاهش ريسك عمل قلب باز و كوتاه تر شدن دوره بستري بيمار كمك نمايد.

عمل قلب كلاسيك با استفاده از پمپ قلب

 اين روش شايعترين متد انجام عمل قلب باي پس عروق كرونر قلبي است. در اين روش قفسه سينه بيمار از ناحيه وسط باز مي شود و استخوان جناغ سينه به وسيله وسايل مخصوصي بريده مي شود تا قلب بيمار در دسترس جراح قرار گيرد.

 در مرحله بعد بايد قلب را خاموش كرد!  با توجه به اينكه انقباض و ضربان قلب موجب حركت حفرات و عروق روي قلب مي شود و اين امر مي تواند هم دسترسي به عروق قلب به ويژه رگهاي ناحيه تحتاني و پشتي قلب را با محدوديت مواجه كند و هم اينكه دوختن و بخيه زدن عروق پيوندي را با مشكل مواجه كند ، ضروري است. لذا قلب بيمار با تزريق داروهايي كه مقادير قابل توجهي "پتاسيم" دارند ، موقتاً خاموش مي شود و ضربان نخواهد داشت. به همين دليل لازم است تا در طول عمل گردش خون در بدن به روش هاي ديگري جايگزين شود تا خون كافي به مغز و ساير اعضاي بدن برسد. براي اين منظور از وسيله اي به نام "پمپ قلبي ريوي" استفاده مي شود.

اين دستگاه داراي موتورهاي قوي است كه مدام در حال چرخش هستند و به وسيله لوله هاي بزرگي خون را از سياهرگ هاي بدن گرفته و وارد يك سري صفحات مخصوصي مي كنند كه "اكسيژناتور" نام دارند. اكسيژناتور وسيله اي است كه اكسيژن تازه را وارد خون كثيف وريدي مي كند تا از سمت ديگر پمپ قلبي ريوي وارد سرخرگ هاي بدن شده و اكسيژن كافي را به بدن برساند. به اين ترتيب در طول عمل قلب باز كه قلب خاموش است، ساير اعضاي بدن خون و اكسيژن كافي دريافت خواهند كرد.

روش هاي انجام عمل قلب باز

 بعد از آماده كردن پيوندهاي عروقي براي عمل قلب و دوختن آنها به رگهاي قلب از چندين روش مي توان استفاده نمود. استفاده از اين روشها به شرايط باليني بيمار ، تعداد عروق مسدود شده و قدرت عملكرد قلبي بستگي دارد.

در همه اين روشها لازم است كه بيمار بيهوشي كامل داشته باشد و از روش هاي بي حسي نمي توان براي انجام عمل قلب استفاده نمود. بيهوشي حين عمل قلب توسط پزشكان فوق تخصص بيهوشي قلب كه دوره هاي لازم را در خصوص بيماريها و روشهاي بيهوشي بيماران قلبي گذرانده اند ، صورت مي گيرد. لذا لازم است بيماران قبل از عمل قلب باز توسط پزشك بيهوشي قلب از نظر وجود ساير بيماريها و بررسي زمينه پزشكي بيمار ، بررسي و ويزيت شوند. شناسايي عوامل خطر بيهوشي مي تواند به كاهش ريسك عمل قلب باز و كوتاه تر شدن دوره بستري بيمار كمك نمايد.

 در مرحله بعد بايد قلب را خاموش كرد!  با توجه به اينكه انقباض و ضربان قلب موجب حركت حفرات و عروق روي قلب مي شود و اين امر مي تواند هم دسترسي به عروق قلب به ويژه رگهاي ناحيه تحتاني و پشتي قلب را با محدوديت مواجه كند و هم اينكه دوختن و بخيه زدن عروق پيوندي را با مشكل مواجه كند ، ضروري است. لذا قلب بيمار با تزريق داروهايي كه مقادير قابل توجهي "پتاسيم" دارند ، موقتاً خاموش مي شود و ضربان نخواهد داشت. به همين دليل لازم است تا در طول عمل گردش خون در بدن به روش هاي ديگري جايگزين شود تا خون كافي به مغز و ساير اعضاي بدن برسد. براي اين منظور از وسيله اي به نام "پمپ قلبي ريوي" استفاده مي شود.

اين دستگاه داراي موتورهاي قوي است كه مدام در حال چرخش هستند و به وسيله لوله هاي بزرگي خون را از سياهرگ هاي بدن گرفته و وارد يك سري صفحات مخصوصي مي كنند كه "اكسيژناتور" نام دارند. اكسيژناتور وسيله اي است كه اكسيژن تازه را وارد خون كثيف وريدي مي كند تا از سمت ديگر پمپ قلبي ريوي وارد سرخرگ هاي بدن شده و اكسيژن كافي را به بدن برساند. به اين ترتيب در طول عمل قلب باز كه قلب خاموش است، ساير اعضاي بدن خون و اكسيژن كافي دريافت خواهند كرد.